Tản mạn thêm về chữ Công

(Nguyễn Bùi Khiêm) Hôm qua viết bài về Công luận, hôm nay viết về Công chức. Công chức là người làm thuê cho nhân dân. Quyền lực chính trị là quyền lực nhà nước được nhân dân uỷ quyền. Nói nôm na, ví dụ như ở khu tập thể nhà bạn, cần có người làm trưởng khu để lo thu xếp những việc liên quan đến mọi nhà, ông bác bộ đội phục viên, còn khoẻ, nghe nói đã là sỹ quan lãnh đạo cấp gì gì đó, nghĩa là có kinh nghiệm và có thể có năng lực... Nhưng cốt yếu nhất là bác còn khoẻ, nhanh nhẹn, rỗi việc và hăng hái... Thế là cả khu giơ tay đề nghị bác làm trưởng khu... Hàng tháng, mỗi nhà đóng góp dăm đồng ba hào cho quỹ khu tập thể và bồi dưỡng bác. Vui miệng, bác vẫn nói " ôi dào, rảnh rỗi thì làm thêm chứ rõ là ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng chứ bạc thước gì" . He he, nói thì nói vậy thôi, năm đồng ba hào ấy ít nhiều cũng là tiền đóng gạo góp của dân, bác ăn thì bác phải làm, phải hầu lại dân. Chả đâu như ở mình, quá nhiều người vừa được ăn vừa được nói, mà làm chắc gì đã ra cái gì. Chỉ vì không ai xác định cho rõ mối quan hệ này như thế nào. Rõ ràng tôi bầu bác lên, tôi trả tiền nuôi bác, vậy mà bác như là bố tôi vậy, bác muốn làm gì thì làm, muốn nói gì thì nói. Rất buồn cười, làm cái ông nhân dân, đến nơi công quyền thì sợ thằng hách dịch cửa quyền tên là công chức, về nhà lại sợ cái con Osin... Vớ vẩn thế, cả hai đứa đều do ông trả tiền, thế mà ông lại sợ nó. Nhân dân uỷ quyền được thể hiện rất rõ trong những chữ UỶ ... to đùng trên bảng tên, tiêu đề văn bản và chức danh của mấy ông công chức, mình uỷ rồi thế là mất quyền, đang là bố lại hoá thành con, chẳng biết đâu mà lần. Nghe mãi là cán bộ là công bộc của nhân dân... thấy đúng lắm, nhưng chưa thấy ai nói về chuyện công bộc mà không phục vụ tốt thì ông thuê thằng khác, sao lại cứ phải chịu nhỉ. Vấn đề là cho đến tận bây giờ còn nhiều người lắm hiểu linh tinh về chữ Công, bằng chứng là người ta đặt ra cái dịch vụ công để thu hào của ông nào muốn chen ngang, còn không muốn thì cứ việc xếp hàng ở chỗ không phải là dịch vụ công. "Public service" nghĩa là phục vụ công chúng, phục vụ nhân dân, cái gì ta không biết thì ta đi học ở những nơi văn minh hơn, không biết do dịch sai hay cố tình cắt dán linh tinh nên đang là phục vụ công chúng ông lại dịch thành dịch vụ công... Cố tình sai chữ phục vụ thành chữ dịch vụ chẳng qua cũng tại chữ Tiền... Chỗ nào cũng thu tiền, có thể nói chúng ta đang bị ngộ độc tiền. Tổng sản phẩm xã hội có bấy nhiêu thôi, ông nào cũng lao ra đường để câu kéo, như cái chăn hẹp em ấm thì anh lạnh, kéo co với nhau thì cả hai cùng lạnh chưa kể chả làm ăn gì được nữa. Đã là làm việc công sao cái gì cũng phải trả tiền... Chả hiểu sao nữa.