Sự khác nhau giữa thành ngữ và tục ngữ

Dương Quảng Hàm viết trong Việt Nam văn học sử yếu rằng: thành ngữ: “Là những lời nói do nhiều tiếng ghép lại đã thành lập sẵn, ta có thể mượn để diễn đạt một ý tưởng của ta khi nói chuyện hoặc viết văn”; và “Tục ngữ là những câu nói gọn ghẽ và có ý nghĩa lưu hành từ đời xưa, rồi do cửa miệng người đời truyền đi”.

Nhiều nhà nghiên cứu đã phân tích và đưa ra những khác nhau căn bản giữa thành ngữ và tục ngữ như sau:

Tiêu chí	Thành ngữ	Tục ngữ
Nội dung	Thể hiện một khái niệm. Tự nó không diễn đạt một ý trọn vẹn.	Thể hiện một phán đoán. Tự do diễn đạt trọn vẹn một ý, một nhận xét, một sự phê phán, một kinh nghiệm, một tâm lý, một phong tục tập quán, một luân lý, một chân lý phổ biến.
Hình thức	Mỗi thành ngữ chỉ là một cụm từ, chưa phải là một câu hoàn chỉnh.	Mỗi tục ngữ tối thiểu là một câu, một mệnh đề hoàn chỉnh.
Cấu tạo	Chủ yếu là dựa vào quy tắc cấu tạo của cụm từ. Phần lớn là các kết cấu một trung tâm. Ngoài ra còn là kết cấu hai trung tâm. Có thể thêm các trợ từ để nhấn mạnh nội dung.	Chủ yếu là kết câu hai trung tâm. Có thể thêm các hư từ chỉ quan hệ đã tỉnh lược để là rõ mối quan hệ giữa các bộ phận trong thông báo.
Chức năng	Là những đơn vị có sẵn mang chức năng định danh, dùng để gọi tên sự vật, tính chất, hành động.	Có chức năng thông báo, thông báo một nhận định, một kết luận về một phương diện nào đó của thế giới khách quan.
Vận dụng  trong lời nói	Dùng làm một bộ phận để tạo thành câu.	Có khả năng độc lập tạo thành câu, cũng có khi dùng làm bộ phận để tạo thành câu.
Kết luận  tổng quát	Là một hiện tượng ngôn ngữ hình thành do hình thức lời nói, cách diễn đạt.	Là hiện tượng ý thức xã hội, hình thành do nội dung mà nó chứa đựng.