Tản văn : Chuột gặm xe hơi - 80 năm đọc lại mà suy ngẫm

CHUỘT GẶM XE HƠI

Cái đời làm sao mà sinh ra nhiều chuyện mị quá. Chuột hết chỗ gặm mà gặm đến xe hơi, thiệt là chướng quá, không có ai dè.

Bên Pháp, thấy nói mùa đông nầy lạnh hơn mọi năm nhiều. Tại Paris mà hàn thử biển xuống tới 45 độ dưới zéro thì cũng đã dễ ghê. Mỗi ngày hai giờ chiều về tối, thì thường có tuyết xuống, cho nên lại càng khó chịu lắm. Phía đông và phía đông nam nước Pháp còn lạnh hơn Paris nữa. Nhiều con sông đều đông đặc; lại nhiều nơi tuyết xuống cả đêm ngày.

Có một tờ báo Tây nói rằng vì sự lạnh quá đó mà có câu chuyện chuột gặm xe hơi. Tại một thành phố, chuột đông cả bầy nọ bầy kia, ở ngoài đồng chịu không nổi lạnh, nó bèn rúc vào trong nhà người ta trong thành phố mà tạm trú. Bởi thấy chúng nó khổ vì lạnh mà kiếm chỗ lánh mình, nghĩ cũng tội nghiệp, cho nên người ta cũng không đập đuổi làm chi.

Không ngờ vì cớ dung dưỡng đó mà dân chuột sanh tâm làm lộng. Trong một hãng chế tạo xe hơi ở thành phố ấy, mấy hôm vẫn cho một bầy chuột chừng vài ngàn con tá túc; một đêm kia, không ngờ chúng nó lại nhè xe hơi của người ta mà phá hết trọi hết trơn. Theo lời báo nói thì chúng gặm những lớp sơn ở ngoài thùng xe, và những bánh bằng cao su cũng bị chúng nó cắn rã mê hết; mấy chục cái xe chỉ trong một đêm mà hư hết; nếu cứ để vậy không còn có thể bán cho ai.

Người ta lấy làm lạ quá chừng. Dầu cho đến các ông bác sĩ, các nhà khoa học cũng không hiểu làm sao! Chuột cắn gì thì cắn, chớ sao lại nhè xe hơi mà cắn? Nếu nói là chúng nó đói, thì ăn những sơn và cao su ấy mà no được hay sao? Hay là để đỡ lạnh? Nếu trong sơn và trong cao su có chất nóng, đủ ngự hàn được, thì lũ chuột nầy gặm nó cũng phải. Song nếu vậy thì cái tri thức về khoa học của loài chuột chẳng là đã rộng rãi hơn loài người?

Người ta ngờ như vậy, song tôi thì tôi lại nghĩ khác. Tôi cho sự đó là một cái điềm. Điềm gì? Tôi cho là cái điềm xe hơi ế, bán không chạy.

Xe hơi của nước Pháp chế tạo ra, trừ sự đủ dùng trong nước mình rồi, còn bán ra nhiều nơi, chớ không phải một mình Đông Pháp mà thôi. Tuy vậy, Đông Pháp mấy năm nay mua xe hơi của Lang Sa nhiều lắm, có lẽ là bạn hàng quen thuộc nhứt. Nói Đông Pháp chớ kỳ thiệt là Nam kỳ. Xứ nầy nhờ có lúa nhiều mà mua xe hơi khá lắm. Thì hai năm nay giá lúa Nam kỳ sụt rẻ mọt; chẳng những sụt mà lại ế, không có ai thèm mua nữa. Trước khi lúa ế đó, có cái nạn chuột xảy ra. Nghĩa là chuột cắn lúa Nam kỳ hai năm nay, mà còn cắn đến bây giờ, thì lúa cũng còn ế tới bây giờ.

Thế thì biết rằng cái giống "ông tý" ấy nó rớ nhằm cái gì là hại cái nấy. Nó ở đây cắn lúa, làm cho lúa ế; thì nó ở bên kia cắn xe hơi, cũng có lẽ làm cho xe hơi ế.

Mà chắc lắm đa! Lúa đã ế, bán không đặng, thì hú chuột! tiền đâu có mà mua xe hơi?

THÔNG REO

Trung lập, Sài Gòn, s. 6642 (19. 1. 1932)