Gọi đò

Quê cũ tôi ngày xưa - một cái làng nhỏ nằm ven con sông Đáy, có cái nghề truyền thống là trồng dâu nuôi tằm dệt vải, nên ra ngoài đê là bát ngát những ruộng dâu, thấp thoáng những cái khăn mỏ quạ của đám đàn bà con gái hay lam hay làm. Nói đến nương dâu là nói đến ươm tằm dệt vải, là nói tới cô The cô Lụa, hay những cái tên sến xẩm quê mùa. Là nói tới những cuộc mây mưa bất chợt nhưng hiếm hoi vụng trộm bên sông hay cuối vụ đầy chất thơ, một phần cái Dục, chín phần cái Tình. Cơ mà cũng đa đoan bỏ mẹ.

Nhưng mà thôi, hôm nay tôi tâm trạng nên đéo kể hầu được cái thiên vụng trộm tang dâu ấy, mà tôi sẽ kể chuyện này hầu các anh chị. Vâng, chuyện là thế này …

Làng tôi bên con sông Đáy. Thuở ấy làm gì có cầu, đi lại giao thông họp chợ đều phải qua cái bến đò, chả biết có từ bao giờ, cơ mà người ta gọi là bến Nguyệt. 

Người lái đò trên bến Nguyệt là gã trai tên Lãng. Y là dân ngụ cư, miếng đất cắm dùi chả có, nghèo mạt hạng, quanh năm vận có mỗi cái quần chân què buộc giải rút, lấy con đò rách làm kế sinh nhai kiêm luôn chỗ che mưa che nắng.

Y tới đây chừng 4 hay 5 năm gì đó, thế chỗ sau khi cụ Khìa mất.

Ở quê tôi, vào cái thời loạn lạc ấy, gái trai nên duyên sớm lắm. Chả biết có phải người ta cũng đương phải sống gấp sống vội trong cái oi bức của thời thế hay cái mong manh phận người hay không nữa, nên con gái chừng 14 hay 15 là có nơi có chốn cả, và dĩ nhiên con trai cũng thế. Nếu muộn hơn chừng như hăm mấy ba mươi thì có chăng là người ta cưới thêm vợ lẽ.

Ây vậy mà Lãng chừng gần ba mươi vẫn một mình, mặc dù y thuộc loại to khoẻ sốc vác. Hơn nữa lại có cái vẻ ưa nhìn kiểu rất đàn ông với khuôn mặt vuông chữ điền điểm thêm đôi mắt sáng thông minh.

Đàn bà con gái xứ này mỗi khi qua đò, ai mà chả liếc mắt rồi đôi khi để quên cái nhìn của mình trên cánh tay rắn chắc hay bờ vai rộng lấm chấm mồ hôi đưa đò của Lãng. 

Cơ mà trong cái miên man xa xỉ ấy, thì cái đò cũ rách và phận ngụ cư của y là gáo nước lạnh dội vào mặt làm người ta tỉnh táo và cảnh giác ngay tắp lự.

Nhà của y là con đò. Giang sơn của y là con sông. Và bạn của y – duy nhất là anh Mõ. Anh Mõ thì ai còn lạ gì, lúc nào chả “chiềng làng chiềng chạ "…và dĩ nhiên anh cũng là dân ngụ cư, nhưng là dân ngụ cư duy nhất được ở trong làng.

Lãng vẫn lặng lẽ một mình cần mẫn với công việc, lễ phép với tất thảy mọi người . Những câu nói vẫn thường trực trên mồm : dạ, lạy cụ …dạ chào cậu chào mợ… vâng xin mợ hai hào, cả tiền hôm trước ạ ….

Một chiều mưa cuối hạ, y ngồi thu lu hong quần trong con đò ấy. Vào cái tiết nông nhàn đâm người ta ít việc, chợ phiên họp cũng thưa thớt, chả ai gọi đò. Đâm chán, ngồi tựa vách nứa y suy nghĩ miên man, mơ hồ như ai gọi đâu đây.

Lãng giật mình tỉnh dậy dụi mắt, thì ra là mơ mòng. Nhìn ra ngoài đã thấy tối giời, giăng đã lên nhạt màu. Nhìn xuống xung quanh, những con sóng bàng bạc đang xô nhẹ vào mạn đò mà vỗ óc ách …, mới hay đò đã ở giữa sông….

Lại nghe tiếng gọi “đò ơ oooooơ….”

Lần này thì thật. Chắc chắn. Y vểnh tai nghe tiếng gọi bên kia sông…
- Đò ơi ới ời…..
- Vâng , chờ tí…

Y cuống cuồng bận thắt lại cái dải rút quần màu nâu gụ, rồi khua mái chèo về hướng khách.
Khách là một cô gái, đúng là một cô gái rất trẻ. Dưới ánh trăng ngà ngà, cô chít cái khăn hoa bằng vải lụa, lại vận cái áo bà ba cổ tròn kiểu tân thời, cả cái quần lụa đen sa – tanh nữa. Cô như người thành thị chứ không quê mùa như mấy cái váy đũi hằng ngày vẫn sang sông.

Y mạnh tay chèo cho con đò húc chạm nhẹ vào bờ, rổi nhảy xuống đon đả: lạy mợ, mợ đi đâu muộn thế?
- Vâng, anh cho tôi qua sông. Tôi về thăm nhà.
- Dạ, vâng ạ. Mợ đưa tôi xách cái làn cho nhẹ tay.

Con đò tròng chành ngược qua sông….

Lạ thật, một cảm giác rất lạ. Trong mấy năm đưa đò, hàng nghìn hàng vạn con người qua lại, chả ai khiến y phải tò mò như thế. Cô gái con nhà ai ở cái làng này mà y chưa hề biết? Cách cô ăn mặc thế thì hẳn cô ở thành thị rồi, chắc cô đi lâu ngày mới về.

Con đò trôi nhẹ giữa sông, gió hiu hiu, tiếng mái chèo bì bõm, thi thoảng lẫn tiếng con cá sộp quẫy đuôi đớp mồi lụp bụp.

Cô gái ngồi trên mạn thuyền, cả cái dáng ngồi cũng trang đài quý phái. Cô để tay lên gối vắt chéo chân, điềm nhiên nhìn sông nước.

Dưới ánh trăng mờ, cô có khuôn mặt non tơ, chừng mười lăm mười sáu, hơi gầy. Mà tiểu thư thường hay thế. Gớm, các cô cứ hay thỏ thẻ, yếu đuối nên hay bị giữ chặt trong nhà, lâu lâu mới được ra ngoài nên nhìn mảnh mai và cớm nắng lắm. Nhẽ cô này...?

Dòng miên man suy tư của y bị cắt ngang khi cô gái lên tiếng: anh vẫn thường đưa đò cả buổi khuya thế này à? Lỡ giấc anh tôi ngại quá.
- Vâng, thưa mợ, tôi kiếm cơm bằng nghề này thì khuya hay sớm chả sao.
- Thế thì tốt, vì tôi chỉ thăm thầy u được một hai ngày, mai lại đi. Lỡ có khuya thì phiền anh vậy.

Rồi cô nở nụ cười ý nhị, không dấu được sự ngại ngùng bẽn lẽn.
- Vâng, mợ cứ gọi. Ở làng này ai có việc qua sông cũng thế cả.

Con đò tròng chành nhẹ rồi cập bến sông. Y nhảy xuống trước, buộc dây chão neo lại với cây sào, lễ phép: thưa mợ, sang bến rồi. Mời mợ.

Cô gái khẽ đứng lên, rồi bất chợt vịn mạnh vào vai y theo cái đã tròng chành vô duyên vô cớ của con đò.

Trong thoáng phút giây, một mùi hương thơm nhè nhẹ thoảng qua, cả hai cùng bối rối.

Cô bước nhanh xuống rồi lí nhí: anh cho tôi trả tiền.
Y chỉ lắp bắp: dạ mợ cho xin một đồng ạ.

Chỉ thoáng chút, bóng cô mất hút trên con đường nhỏ dẫn vào cổng làng.

Lãng bật dậy trong tiếng gọi tru chéo bên sông của chị em mụ Doan hàng xén. Mặt trời đã lên cao.

Ơ, lần hiếm hoi y ngủ như chết.

Lật đật chống sào sang sông, y lục lọi lại trật tự thời gian trở về đêm trước, rồi tự cười một mình: ừ, xinh đáo để.

Bất chợt mùi hương, lại mùi hương không thể lẫn vào đâu được, mùi hương của cô gái, chỉ thoang thoảng nhưng khiến người ta ngây ngất, một mùi hương vừa lạ vừa quen.

Lãng quẹt cái đóm vào bếp, rồi ngửa cổ rít điếu thuốc. Lâu lắm mới có dịp ngồi chuyện với anh Mõ, mà anh Mõ thì luôn có rất nhiều thông tin. Cùng là dân ngụ cư, những chuyện ở cái làng này từ xa xưa tới giờ, anh thuộc giống như y thuộc từng luồng nước trên bến sông này, từng đoạn nông sâu, từng mùa đầy cạn.

Thế nhưng hôm nay cả hai ngồi im, chả hiếm khi như thế. Cả cái làng này có bao người, nhẵn mặt cả, có chăng chỉ chuyện đói khát loạn lạc từ nơi xa xôi nào đó.

Hôm nay là ngày thứ hai, y nhớ rõ buổi hẹn đò ấy, phần vì đó là cái nghề, phần vì cái gì thì y cũng đang tự vấn. Và y thấp thỏm chờ.

Những lúc vắng người, công việc quan trọng khác của y là câu cá hoặc giăng lưới. Cái lưới mắt thưa cũng tả tơi như phận chủ. Cá ở đây không nhiều tuy nhiên nếu có cá to mắc lưới thì y còn lo rách lưới hơn là mừng.

 Trăng lên cao dần, nhưng hôm nay chả có con nào cắn câu hay mắc lưới, nếu ngày mai không ai sang sông, không có mẻ cá nào vớt vát, dĩ nhiên cầm chắc uống nước sông cầm hơi.

Đang cơn lo lắng bâng khuâng, tiếng gọi đò trong trẻo cất lên, y nhận ra ngay nên đáp với lại:
vâng, thưa mợ , tôi qua ngay …

Rồi vội vã thu lưới, chống sào hướng vào bờ.

Cô gái không còn bẽn lẽn như hôm trước, cô dạn hơn, chờ mui đò ghé sát, cô nhẹ nhàng bước lên, xách theo tay nải đựng chùm ổi chín, phảng phất hương thơm.

Phải, mùi ổi chín. Nó nhẹ nhàng mà gần gũi lạ lắm.

Y nghiêng người, căng cơ vai dồn toàn lực đẩy con đò rời mép nước.

Giấu cái nhìn len lén điệu đà cô gái làm thinh, hôm nay cô vấn tóc cao, hở cái cổ non trắng kiêu kỳ, khẽ cúi đầu vân vê tà áo. Dường như cô tránh nhìn y, nên cô dấu cái nhìn xuống cánh mũi xinh xinh.

Để dấu cái sự lúng túng của mình, y phá vỡ sự im lặng.
- Tôi hỏi khí không phải, cụ thân sinh nhà ta là ai ạ?
Một thoáng bối rối, cô gái khẽ cất tiếng: dạ, tôi là con cụ Bân.

Ô, thảo nào. Cụ Bân thì y biết. Nhà cụ giàu nhất nhì làng, cơ mà cụ khó tính lắm, chả ai dám lơ mơ với cụ, đến cụ lý còn phải nể cụ đến vài phần. Cơ mà cụ khép kín lắm, mà ngay cả việc nhắc đến cụ mà người làng còn e dè nữa là…

Thế nên đương nhiên là chưa bao giờ y nghe người ta nhắc đến tiểu thư nhà cụ.

Rồi cô gái ngỏ nhẹ tiếp: vâng, thầy u tôi hiếm con nên có mình tôi, hiềm nỗi xa xôi, nên nhiều khi muốn thăm nom mà chả đặng, phận làm con thật chả ra gì.

Rồi cô đưa mắt nhìn ra xa...

Y nghe như nuốt từng lời, và y còn thấy cả trong đôi mắt đẹp kia dường như có hai giọt nước long lanh chảy xuống.

Cô định kéo vạt áo lên, rồi lúng túng buông ra, đoạn lấy khăn trong túi áo mà che mặt khóc nức nở.

Bờ vai gầy của cô rung lên theo tiếng nấc, cô khóc sướt mướt như chưa từng khóc.

Lãng bối rối ngưng tay chèo. Lại gần cô, anh cẩn thận giữ lễ:
- Thưa mợ, mợ đừng buồn nhiều, mợ thì còn trẻ, thiếu gì thời gian chăm sóc hai cụ. Hơn nữa phúc nhà cụ còn dày nên hai cụ còn khoẻ lắm, tôi biết mà …, như tôi đây này, từ tấm bé cun cút một thân một mình, nào có cha mẹ để mà thương, nhiều khi muốn khóc còn chả được.

Cô gái ngẩng lên, đưa đôi mắt buồn ầng ậng nước nhìn anh như chia sẻ, rồi bất chợt cô chìa tay nắm lấy bàn tay thô ráp của y.
- Vâng, anh nói phải. Tôi lúc nào cũng thương thầy u lắm …

Đò cập bến sông, cô gái dúi vào tay Lãng một đồng rồi bước lên bờ chông chênh.

Y lập cập nói với theo: mợ đi cẩn thận, trời khuya thế này...

Bóng cô gái đã khuất sau rặng dâu xanh.

Con đò bồng bềnh trên sông, cả cái khoang nhỏ vốn rách nát chắp vá, hôm nay như rất lạ lẫm với y. Chỗ nào cũng vương hương ổi chín.

Và y càng bất ngờ hơn, một quả ổi chín to như cái ấm pha trà đặt ngay ngắn bên bậu cửa, rõ ràng có chủ ý.

Y duỗi chân nằm thẳng cẳng rồi vắt tay lên trán mỉm cười, chả hay sóng vỗ con đò bồng bềnh hay chính y bồng bềnh nữa, vì y biết, tối mai cô ấy lại sang đò.

Quãng thời gian đưa đò có hàng nghìn câu chuyện, hàng vạn lý do, nhưng tất cả chỉ là công việc, mà y hoàn thành rất tốt. Nhưng cái hẹn đò này không như hàng trăm cái hẹn đò khác, y thực sự nôn nao, hồi hộp và đợi chờ. Y trông cho thời gian qua nhanh hơn.

Trăng tháng bảy tròn vành vạnh, mới tắt nắng chiều thôi đã thấy trăng lên rồi. Y loay hoay cơi nới lại chỗ ngồi, thu gọn tấm lưới cũ, chỉnh sửa vặn vẹo lại cái sào. Chợt y lo lắng, trong cái nhạt nhoà trên bầu trời lem nhem tối, có dấu hiệu của một cơn mưa khi mây đen đang dâng lên phía đông. Theo kinh nghiệm, biết chắc một cơn mưa sẽ tới, vấn đề chỉ là thời gian.

Sự lo lắng trở nên thực tế hơn bao giờ khi mà những tia chớp loằng ngoằng đe doạ và tiếng sấm bắt đầu rền rĩ theo hướng lan toả của đám mây đen.

Lãng bắt đầu lo lắng, dù chỉ là cơn lo lắng mơ hồ, nhưng nó nhẹ nhàng len lỏi vào những góc khuất nhất trong tâm hồn. Nó như hương ổi chín thơm lừng, ngạt ngào nhẹ nhàng nhưng mơn man lan toả. Trái tim trai của Lãng như đang run rẩy ngọt ngào.

Không ngoài dự đoán, nửa bầu trời đã bị mây đen che phủ, một màu đen thăm thẳm nặng nề. Sấm chớp vang rền, gió bắt đầu gào lên báo hiệu cho một trận cuồng phong phẫn nộ.

Một ánh chớp xanh lè quét vội, tiếp ngay sau là tiếng sét chát chúa bên tai.

Lãng lo thực sự.

Y quýnh quáng cong người, góp hết sức trai chống sào đẩy con đò qua bến chợ. Y cầu mong cô gái nhanh chóng tới hoặc đã đứng chờ.

Con đò ngược gió, tròng chành qua bên kia sông. Gió ầm ầm thổi đánh thức con sóng hiền lành thành hung dữ. Gió quất vào mặt y những cái tát rát rạt.

Với kinh nghiệm từng trải và sức trai vạm vỡ, con đò cũng qua sông, chạm mũi vào triền đất quen thân.

Trời bắt đầu đổ mưa lắc rắc, hạt mưa như quả trừng gà, rơi lộp độp, chỉ dấu của một trận tơi bời.

Không ai đợi y cả, y hoang mang, lo lắng thực sự.

Y nhảy lên bờ, bắc tay lên miệng gọi vống : mợ ơi, tôi tới rồi...
Tôi tới rồi mợ ạ, mợ đâu ròioooooôi…

Chả ai đáp lại, chỉ có con đê vắng im lìm trong màn tối và nương dâu cũng đang oằn mình trong cơn gió quật, lem nhem hiện hữu trong ánh chớp liên hồi.văn